Τρίτη 5 Ιουλίου 2011

Σύγχυση και διάκριση των εξουσιών

 
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗ - 12/12/2004 - http://archive.enet.gr/online/online_text?c=110&id=37537340

Τον καιρό αυτό γίνονται συζητήσεις για την ανάδειξη του προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας, αν θα εκλεγεί με συναίνεση των κομμάτων για να αποφευχθούν νέες εθνικές εκλογές ή αν θα οδηγηθούμε στην προκήρυξη νέων εθνικών εκλογών σε περίπτωση που δεν θα υπάρξει συναίνεση, ώστε να αναδειχθεί από τη νέα Βουλή ο πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας.

Δεν θα ήθελα να εισέλθω στην ουσία του θέματος, αλλά να θίξω ένα άλλο θέμα που νομίζω είναι σοβαρό και δημιουργεί προβλήματα σε αυτήν την ίδια την δημοκρατία. Και έχει σχέση με τη σύγχυση που υπάρχει μεταξύ των τριών εξουσιών που συνιστά ένα έλλειμμα δημοκρατίας.



Ο αείμνηστος π. Ιωάννης Ρωμανίδης, ένα πραγματικά ανήσυχο «πνεύμα», ο οποίος μεγάλωσε στην Αμερική και γνώριζε πολύ καλά τη νοοτροπία της, ένα μήνα σχεδόν πριν κοιμηθεί (2001) μου απέστειλε ένα τηλεομοιότυπο (Fax) στο οποίο έγραφε τα εξής:

«Πριν το νέον κράτος των Ελλήνων ήτο έτοιμον να σχηματίσει την πρώτη του κυβέρνησιν ο Αδαμάντιος Κοραής είχε ήδη προτείνει το εξής: "Εις την παρούσαν της Ελλάδος κατάστασιν, το μόνον πολιτικόν σύνταγμα συμφέρον εις αυτήν είναι των Αγγλοαμερικανών..." (Α. Κοραής, Απαντα, τόμ. 2, σελ. 222) "Αρκεί ότι ευρίσκονται εις αυτό (το πολίτευμα) τα κυριώτερα, η διαίρεσις, λέγω, και η απ' αλλήλων ανεξαρτησία των τριών εξουσιών, και η κατ' έτος (τελικά έγινε κάθε 4 χρόνια) εκλογή των αντιπροσώπων". (Αυτόθι σελ. 247).
- Το αμερικανικόν σύνταγμα διακρίνει σαφώς μεταξύ των τριών εξουσιών, 1) του Εκτελεστικού, 2) του Νομοθετικού και 3) του Δικαστικού.
- Ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος εκλέγονται κατ' ευθείαν από τους πολίτας.
- Οι γερουσιασταί και βουλευταί εκλέγονται κατ' ευθείαν από τους πολίτας.
- Τα μέλη του Αρείου Πάγου προτείνονται διά ισοβίαν θητείαν από τον πρόεδρον και εγκρίνονται από την Γερουσίαν.
Ο πρόεδρος προτείνει τα μέλη του υπουργικού του συμβουλίου των οποίων τα προσόντα ελέγχονται από την γερουσίαν. Αν ο πρόεδρος προτείνει ως υπουργόν ένα γερουσιαστήν ή βουλευτήν, αυτός παραιτείται από την Γερουσίαν ή την Βουλήν. Αυτό συμβαίνει σπανίως».

Και αφού καταγράφει την πρόταση του Αδαμαντίου Κοραή και το τι ακριβώς συμβαίνει στην αμερικανική κοινωνία, στη συνέχεια έγραφε με αρκετή κριτική το γιατί οι Ελληνες απέρριψαν την πρόταση του Κοραή, και βεβαίως γιατί, κατά την γνώμη του, έγινε αυτό. Γράφει:
«Φαίνεται ότι ο λόγος που οι Ελληνες πολιτικοί απέφυγαν να υιοθετήσουν την ανωτέραν πρότασιν του Κοραή είναι ότι άπαξ εκλεγούν βουλευταί του κυβερνώντος κόμματος, αυτομάτως γίνονται υποψήφιοι υπουργοί οι οποίοι κυβερνούν υπουργεία με τεραστίους προϋπολογισμούς. Με άλλα λόγια ψηφίζουν τον προϋπολογισμόν και, αν είναι τυχεροί, και να βοηθούν να τα ξοδεύσουν. Ενας καλός αρχηγός κόμματος φροντίζει να αλλάζει υπουργούς ώστε να μετέχουν περισσότεροι».

Το «ρωμανιδικό» αυτό κείμενο βρήκα προχθές ψάχνοντας τον ειδικό φάκελο έργων του αειμνήστου καθηγητού και το θεώρησα πολύ επίκαιρο, τώρα που γίνονται έντονες συζητήσεις για την ανάδειξη προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας.

Πράγματι παρατηρεί κανείς στην Ελλάδα ότι υπάρχει μια σύγχυση μεταξύ των τριών εξουσιών, δηλαδή της νομοθετικής, της εκτελεστικής και της δικαστικής. Παραμένω μόνον σε αυτές τις εξουσίες, γιατί δεν θα ήθελα να αναμείξω και την τέταρτη, πέμπτη και έκτη εξουσία στις οποίες ανήκει ένα τμήμα από τα λεγόμενα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ο έντυπος και ηλεκτρονικός τύπος.

Παρατηρείται, λοιπόν, το φαινόμενο ότι ο λαός εκλέγει βουλευτές για να ψηφίζουν στο Κοινοβούλιο τους κατάλληλους νόμους, τους οποίους νόμους θα εφαρμόσει η εκτελεστική εξουσία, δηλαδή η κυβέρνηση. Ομως, το κόμμα που σχηματίζει κυβέρνηση έχει την πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο, οπότε στο σημείο αυτό συγχέεται η νομοθετική με την εκτελεστική εξουσία. Αν σκεφθεί κανείς ότι το ίδιο και το αυτό πρόσωπο ψηφίζει νόμους στη Βουλή και ως υπουργός τους εφαρμόζει, τότε βλέπει πως συγχέεται η νομοθετική με την εκτελεστική εξουσία.

Στη συνέχεια η κυβέρνηση που συγκροτείται από το κόμμα που έχει τους περισσότερους βουλευτές, επιλέγει και διορίζει την ηγεσία της δικαστικής εξουσίας (Αρειο Πάγο και Συμβούλιο της Επικρατείας) οπότε η δικαστική εξουσία δεν είναι ελεύθερη να επιλέξει τους προϊσταμένους που εκείνη επιθυμεί. Ακόμη η κυβέρνηση, αν έχει την απόλυτη πλειοψηφία, εκλέγει τον πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, ή αν έχει σχετική πλειοψηφία έχει τη δυνατότητα να κάνει διάφορες επιλογές προκειμένου να επιτύχει τους πολιτικούς της στόχους, είτε επιτύχει τον σκοπό της είτε όχι. Οπότε ο εκλεγμένος βουλευτής έχει νομοθετική εξουσία, μπορεί να ασκήσει συγχρόνως και την εκτελεστική εξουσία, αν είναι υπουργός της κυβερνήσεως, έχει αποφασιστσικό ρόλο στην επιλογή της ηγεσίας της δικαστικής εξουσίας, καθώς επίσης έχει και τη δύναμη να εκλέξει ακόμη και πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας. Αυτό σημαίνει ότι στην Ελλάδα δεν υφίσταται η διάκριση των τριών εξουσιών.

Νομίζω κάτι πρέπει να γίνει προς τον διαχωρισμό των εξουσιών. Και η απλή πρόταση, που δεν γνωρίζω πώς και με ποιον τρόπο μπορεί να υλοποιηθεί, είναι να επικρατήσει το ασυμβίβαστο μεταξύ βουλευτικού και υπουργικού αξιώματος, δηλαδή ο πρωθυπουργός να επιλέγει ως υπουργούς εξέχοντες πολίτες με έγκριση του Κοινοβουλίου, η δικαιοσύνη να αφεθεί στο να εκλέγει μόνη της τα ηγετικά της στελέχη και ο πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας να εκλέγεται απευθείας από τον λαό. Γνωρίζω ότι υπάρχουν πολλές αντιρρήσεις και αντίθετες απόψεις, τις οποίες άκουσα όπου έθεσα το θέμα αυτό. Ξέρω ότι πολλοί είναι έτοιμοι να πουν διάφορα. Θα μου πουν γιατί ασχολείσαι με αυτά τα ζητήματα; Είναι και αυτό μια άποψη την οποία προσέχω και γι' αυτό δεν ασχολούμαι με τέτοια ζητήματα. Πάντοτε σχεδόν ασχολούμαι με τα θεολογικά. Αλλά έστω και ως εξαίρεση εντόπισα κάτι, ως πολίτης και έκανα μια απλή και ενδεχομένως άκομψη πρόταση προς συζήτηση και γονιμοποίηση, κατά το γνωμικό «δίδου σοφώ αφορμήν και σοφώτερος έσται» (Παρ. θ', 9).

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.